Haneke' ye Güzelleme

Görüyorsunuz güzellemelere doyamadım.. :)

Bugün de size dostlarımdan Haneke' yi tanıştırmak istiyorum. Burjuva düşmanı, iç kıyıcı, kalbinizi film boyunca elinde tutup arada acımasızca sıkan, hatta film bittiğinde bile bir süre bırakmayan yönetmen..

Benim kendisiyle tanışmam "Piano Teacher" filmi iledir. Seyrettiğim filmleri unutan biriyim ben ama bu filmin pek çok karesi daha az önce izlemişim gibi gözümün önündedir, ne kadar gitmelerini istersek o kadar kalıcı mı oluyor bu görüntüler bilmem ama hatırladıklarım çok feci bir tecavüz sahnesi, çok travmatik bir annekız ilişkisi, korkunç bir banyoda jilet kullanımı, hepsini hatırlıyorum. Ama bu korkunçluklardan daha fazla beni etkileyen şey çok yaratıcı bir kötülük. Şöyle ki, orta yaşı geçmiş piyano öğretmeni hep bir virtüöz olmayı özlemiş ama başaramamış, virtüöz olabilecek çok yetenekli bir kız öğrencisi var ve öğretmen öğrencisini ölesiye kıskanıyor. Sonra bir gün öğrencilerin paltolarının asılı olduğu odaya giriyor, cebinden bir mendil ve bir cam bardak çıkarıyor, bardağı mendille sarıp mendili ayağında eziyor yani cam bardak mendilin içinde parça parça oluyor ve bu mendili öğrencisinin paltosuna koyuyor. Öğrenci paltoyu giyip elini cebine sokunca daa.. Eh sayısız kesikli bir el ve bir elin piyanodaki önemini biliyorsunuz.. Nasıl bir şeytanlık bu, nasıl akıl edersin, nasıl bir hamleyle birinin tüm hayatını harcarsın.. Bu ne dehşetli bir duygudur, bu derece kıskanmak..Hala düşündüğümde ürperirim.Böylece sevdim Haneke' yi, filmden sonra boğazımda bir yumru oluşturmasını sevdim belki biraz mazohist bir tip olarak..

Sonra Funny Games geldi. İki temiz giyimli, temiz yüzlü, golf kıyafeti giymiş delikanlının, anne baba ve çocuktan oluşan burjuva ailenin yazlıklarının kapısını yumurta istemek için çalması ile başlayan film. Yumurta isteme ile başlayan macera iki çocuğun aileye yaptıkları türlü çeşit çokca psikolojik işkence ile devam ediyor. Benim sinema deneyimlerim arasında çok çok özel bir yere konuşlanmış bir film o.

Nerden başlasam, bir kere Haneke bu filmle, önünüze kocaman bir ayna koyuyor, kendinizi en çirkin özelliklerinizle görebileceğiniz. Ve bu aynada gördüklerinizden nefret ediyorsunuz. İçinizde bir röntgenci var ve bu röntgenci şiddet sahnelerinde daha fazlasını istiyor. Bunu keşfediyorsunuz ama yönetmen sizi ters köşeye yatırıyor. Dehşet duygusunu kesinlikle şiddet görüntüsü olmadan yaratıyor ve bu dehşet normalde Hollywood filmlerinin kan banyosu plastik dehşet sahneleri gibi değil, aileye yapılanlar size yapılmış kadar sıkılıp geriliyorsunuz.. Hele psikopat çocuklardan birinin arada kameraya dönüp attığı psikopat bakışlarda gerçekten sizi görmüş gibi hissederek ürperiyorsunuz. "Seni yakaladım" diyen bakışlar, "Keyifle röntgenliyorsunuz değil mi, yakaladım seni" bakışları.. Ben sonunda sesli tepki bile verdim, "Ya git be, manyak mısın?" şeklinde bir cümle çıktı ağzımdan, kimle konuşuyosun şaşkın Talisman..(Aşağıdaki o bakışlardan ) Ve olanlardan acaip dehşete düşmüşken kendi kendime "Ama bunlar gerçek değil ki, film bu" filan şeklinde çocuksu teselliler verirken bu iki kafadar gerçek ve kurgu hakkında felsefi bir tartışmaya girişmezler mi? Kurgu olan gerçekten kurgu mu gerçek olmadığını kim biliyor gibi konuşuyorlar.. Dehşete düştüm, duydunuz mu beni ne oluyor, bu kadar da insanın psikolojisi ile oynanmaz ki.. :) Fazla acıdan midenize kadar yakan ama yine de çok hoşunuza giden yemeden duramadığınız acı yemekler vardır ya, onlar gibi bu film. Lafı yemeğe getirmeden duramıyorum görüyorsunuz :))

Ha bu arada Funny Games te başrollerden birinde Ulrich Mühe oynuyor, Başkalarının Hayatı' nda harika oynayan adam. Hastasıyız.

Bir de Haneke' nin Cache filmi çok güzeldir, ama o tamamen ayrı bir yazının konusu..

Funny Games i seyrettikten sonra Haneke sineması ile ilgili bir manifesto yazmıştım. Güzellememi onunla bitireyim :)

Sevgiler.

HANEKE FİLMLERİNDEN ZEVK ALMANIN 10 YOLU
1- Sinema ile ilgili bildiğiniz herşeyi unutun..
2- Çatışma yaratılır, çatışma çözülür, seyirci hislenir filan beklentileriniz varsa, seyretmeyin, zamanınıza yazık.
3- Burjuvazi nefretinizi bileyin. Öyle bir nefretiniz yok mu, bırakın bu filmi, deli misiniz?("Kendim küçük burjuva iken yine de nefret edebilir miyim" sorusuna henüz ben de cevap bulamadım..Zorlamayın beni, gelmeyin üstüme..)
4- Uzun planları sevmeyi öğrenin.
5- Kahramanlarla özdeşleşmek gibi bir alışkanlığınız varsa değiştirin.
6- İçinizdeki röntgenci ile tanışmaya hazır olun.. İçinizde röntgenci yok mu, güldürmeyin Haneke yi allasen..
7- Filmde herhangi bir konuda merak içindeyseniz, hiiç umutlanmayın, sonunda aynı merak içinizde olduğu halde filmden çıkacaksınız.
8- Filmdeki bir karakterin ruh durumunu görüp, bu insan nasıl bu hale gelmiş acaba neyse ileride açıklanır demeyin, kendi açıklamanızı bulun..
9- Şiddet görüntülerine ağzının suyu akan kitle içindeyseniz bilin ki Haneke gösterip vermeyecek, hatta hiç göstermeyecek, bir kez de görmeden dehşete düşme deneyimini yaşayın.
10- Haneke' ye küfretmek de bir zevktir, film sonunda ağız dolusu küfredin.Mutlu edin Haneke' yi, o da bunu istiyor.